Darmen kunnen het zwaar hebben als je op vakantie bent.
De twee bekendste en meest voorkomende darmklachten zijn diarree en verstopping. Oftewel te snelle en te langzame passage. Vaak blijft het daar niet bij, want er kunnen ook buikpijn, krampen, koorts, misselijkheid en andere nare verschijnselen optreden die het vakantieplezier vergallen. De belangrijkste klachten in de darmen zelf zijn diarree en verstopping.
Diarree is een dunne, waterige ontlasting die vaker komt dan normaal. De passage van voedsel door de darm gaat te snel; de darm is overactief. Daardoor kan er geen water aan de voedselbrij worden onttrokken en blijft deze waterdun. In het geval van een darmontsteking kan de darmwand ook geen water opnemen. Dit kan leiden tot een vochttekort.
Als iemand op vakantie acute diarree krijgt, is er meestal sprake van reizigersdiarree. Dit wordt veroorzaakt door een besmetting met bacteriën, in de meeste gevallen Escherichia coli, via voedsel of drinkwater. De reiziger moet daarom onvoldoende verhit vlees of groente, schepijs, ongeschild fruit en ijsblokjes vermijden. Andere bacteriën die reizigersdiarree kunnen veroorzaken, zijn Campylobacter en Salmonella.
Ook een virusinfectie kan diarree veroorzaken; dan is er sprake van een zogeheten buikgriepje of gastro-enteritis. De patiënt is dan vaak ook misselijk of moet overgeven, en kan ook koorts hebben. Beruchte vakantieverpesters zijn het norovirus en het rotavirus. Deze zijn extreem besmettelijk. In een min of meer ‘geïsoleerde’ setting, zoals bijvoorbeeld op een cruiseschip, zorgt één persoon die het virus bij zich draagt er binnen de kortste keren voor dat vrijwel alle medepassagiers ermee besmet worden.
Zowel reizigersdiarree als buikgriep gaan gewoonlijk binnen drie tot zeven dagen vanzelf over. Maar iemand met diarree verliest veel vocht, zeker als de patiënt ook veel moet overgeven. Het is dus belangrijk om dit vocht aan te vullen, met name bij jonge kinderen en bij mensen ouder dan 70 jaar, omdat zij sneller uitdrogen. Ouderen missen daarnaast ook de ‘dorstprikkel’ en vergeten te drinken. Men moet niet denken dat drinken geen zin heeft omdat het toch weer wordt uitgespuugd: er wordt altijd wel wat vocht opgenomen. Met ORS worden ook de elektrolyten aangevuld.
Een ander gevolg van diarree is dat voedingsstoffen slecht worden opgenomen. Het kan dus nodig zijn om bepaalde voedingsstoffen aan te vullen. Ook moet je er rekening mee houden dat medicatie niet goed wordt opgenomen. Bij bijvoorbeeld de anticonceptiepil, antipsychotica, anti-epileptica of schildkliermedicatie kan dat vergaande consequenties hebben.
Wanneer iemand minder dan drie keer per week ontlasting heeft, kun je van verstopping spreken. Zeker als dit veel minder frequent is dan het normale patroon. De ontlasting blijft te lang in de dikke darm zitten. In de dikke darm wordt vocht onttrokken aan de ontlasting. Hoe langer de ontlasting blijft zitten, hoe harder en droger deze wordt. Het kost vaak moeite om de ontlasting kwijt te raken, alleen door hard te persen lukt het. Door het persen en de harde ontlasting kunnen er aambeien en kloofjes in de anus ontstaan.
Verstopping op vakantie komt veel voor, vooral door een veranderd bewegings- en eetpatroon. Minder beweging, minder vezels in de voeding, dat kan verstopping in de hand werken.
Om de stoelgang te bevorderen, is het goed om voldoende vezels te eten, veel water te drinken en te bewegen.
UA is uitsluitend voor apotheekmedewerkers en is niet bedoeld voor consumenten