De Oncotheek-AVL is een speciale afdeling van de ziekenhuisapotheek in het Antoni van Leeuwenhoek waar patiënten orale oncolytica voor thuisgebruik kunnen ophalen. Apothekersassistente Jessica Erkelens vertelt over haar werk.
De Oncotheek-AVL is eigenlijk een politheek, met die beperking dat er alleen oncologische middelen worden uitgegeven. Apothekersassistente Jessica Erkelens vertelt: “Er is bewust voor gekozen om alleen de middelen voor de oncologische zorg te leveren, aangezien dit het speerpunt is van ons ziekenhuis en hier ook echt onze expertise ligt.” Co-medicatie - bijvoorbeeld anti-emetica, pijnstillers en laxantia - wordt niet afgeleverd via de oncotheek. Hiervoor kan de patiënt terecht bij zijn eigen apotheek.
In tegenstelling tot veel andere poliklinische apotheken heeft de Oncotheek-AVL geen prominente plaats in de centrale hal. Ook geen opvallende kleuren en geen lange rij balies. De oncotheek ligt vlak bij de dagbehandeling zodat patiënten hun medicatie meteen na de behandeling op kunnen halen. Er zijn alleen zitbalies, zodat mensen niet onnodig hoeven te staan.
De Oncotheek-AVL wordt dagelijks van acht tot half vijf bemand door één apotheker en één apothekersassistent. Meer is niet nodig, is de ervaring. “We hebben een goede balans gevonden tussen efficiënt werken en de mogelijkheid om de tijd te kunnen nemen voor patiënten, zelfs als er maar één apothekersassistent is. We vinden het belangrijk dat patiënten snel geholpen kunnen worden. Maar soms is er extra tijd nodig, want de patiënten hebben vaak een verhaal; ze willen veel delen. Dat maakt het werk soms emotioneel zwaar”, vertelt Jessica. Ze is zelf moeder van jonge kinderen en als er een jonge moeder tegenover haar zit, kan dat hard aankomen. “Soms praat ik dan na met de aanwezige apotheker.”
De patiënten krijgen voor één maand medicatie mee (tenzij ze voor langere tijd naar het buitenland gaan). Dit is omdat er tussentijds veranderingen kunnen zijn: een doseringswijziging of stoppen met de medicatie wanneer deze niet meer effectief blijkt. De afgegeven – veelal dure – medicatie zou dan onbruikbaar worden. De vervolgmedicatie kunnen patiënten rechtstreeks aanvragen per e-mail of per telefoon. Jessica: “Wanneer de patiënt in de betreffende maand geen polikliniekbezoek heeft en niet dicht bij het ziekenhuis woont, versturen we de geneesmiddelen vaak.” Dat gebeurt via een gespecialiseerde bezorgdienst voor medische voorzieningen en geneesmiddelen, binnen twee werkdagen en door heel Nederland - want de patiënten van het AVL komen uit het hele land. “Mensen kunnen opgeven op welke dag en welke tijd ze de medicatie willen ontvangen. Allemaal om de patiënt zo min mogelijk te belasten. Ze vinden de service super; soms voelen ze zich zelfs bezwaard.”
Er is bewust voor gekozen om de werkzaamheden in de Oncotheek-AVL uit te laten voeren door apothekersassistentes en apothekers van de ziekenhuisapotheek vanwege hun kennis en expertise in de oncologie. De assistenten die in de Oncotheek-AVL werken, krijgen specifieke nascholing over de oncolytica en ook over communicatie met deze patiëntengroep. “Hoe je het brengt, is belangrijk”, vertelt Jessica. “Het is ook extra belangrijk om de informatie te herhalen, en om na te gaan of het bij de patiënt is overgekomen. Vaak zijn ze na een lange dag in het ziekenhuis als laatste bij ons - dan nemen ze minder makkelijk informatie op. Gelukkig is er meestal wel een familielid mee, die ook informatie onthoudt en vragen stelt en beantwoordt.”
Net als bij andere producten wordt er uitgifte-informatie gegeven en van de meeste producten heeft de apotheek zelf ontwikkelde uitgiftefolders beschikbaar. “Maatwerk in onze voorlichting vinden wij erg belangrijk. We stemmen informatie altijd af op de patiënt, bijvoorbeeld als deze slikproblemen heeft.” Bij bepaalde producten moet extra informatie gegeven worden om de omgeving te beschermen tegen blootstelling, vertelt Jessica: “Tabletten niet breken, maar heel doorslikken; de wc-bril en - indien aanwezig - de deksel naar beneden doen bij het doorspoelen van de wc, en twee keer doorspoelen; voorzichtig zijn met braaksel, enz.” Natuurlijk is het ook belangrijk om te waarschuwen voor bepaalde bijwerkingen, zoals het hand-voetsyndroom.
De apotheek van het AVL werkt met een roulerend systeem en vrijwel alle assistentes zijn allround inzetbaar. Ook Jessica werkt op alle afdelingen. “Het is de afwisseling die het werk leuk maakt, vindt ze. “Maar vooral de dankbaarheid van de patiënten maakt het fijn om op de Oncotheek-AVL te werken. Het lijkt emotioneel zwaar, maar er is ontzettend veel positiviteit.”
Lees het hele interview met Jessica en apotheker Merve Susam in UA6-2017
UA is uitsluitend voor apotheekmedewerkers en is niet bedoeld voor consumenten